Strefy w magazynie: numer jeden planowania, czyli odpowiedni podział powierzchni!
Uporządkowana organizacja przestrzeni jest kluczowa dla właściwego funkcjonowania każdego profesjonalnego magazynu. Brak ładu i składu w codziennym obsługiwaniu setek i tysięcy jednostek magazynowych (SKU) skutecznie uniemożliwia sprawne wykonywanie operacji przyjmowania, przechowywania, kompletowania i wydawania towaru, naraża na szwank jego bezpieczeństwo, a w dodatku generuje niepotrzebne koszty.
Do efektywnego zarządzania przestrzenią magazynową przydaje się podział na strefy; dzięki niemu pracownicy popełniają mniej błędów, a praca przebiega szybciej i sprawniej. Takie rozwiązanie ułatwia też odnalezienie się w obiekcie osobom, które nie przebywają w nim na co dzień (choćby kurierom, którym zależy na szybkim odebraniu towaru). Istnieje wiele możliwości podziału magazynu, zarówno z organizacyjnego, jak i technicznego punktu widzenia, ale najistotniejsze jest, aby dostosować je do specyfiki działania konkretnej placówki.
Magazyn na piątkę
Zgodnie z wieloletnią praktyką przestrzeń w magazynie dzieli się najczęściej na pięć stref:
- strefę załadunku i rozładunku
- strefę przyjęcia towaru
- strefę składowania
- strefę kompletacji
- strefę wysyłek.
Nie jest to jednak podział zamknięty; stosownie do indywidualnych preferencji tę listę można uzupełnić o kolejne strefy, np. buforową oraz zwrotów i reklamacji. Pierwsza z nich stanowi przestrzeń do tymczasowego przechowywania materiałów niezbędnych do realizacji kolejnych procesów (produkcji, wysyłki, kompletacji zamówienia itd.) lub do uporządkowania towaru przeznaczonego do wysyłki. Z tego powodu często umieszczana jest blisko strefy wysyłki, jako kanał przepływowy, co zapewnia ciągłość w dostawach. Z kolei strefy zwrotów i reklamacji są domeną magazynów z branży e-commerce. Dzięki ich istnieniu możliwe jest przyspieszenie procesów związanych z obsługą klientów: zwrotem pieniędzy, weryfikacją zamówień lub wymianą towaru na nieuszkodzony.
Strefa załadunku i rozładunku
To miejsce, w którym przyjmowany jest towar przywieziony przez dostawców oraz gdzie ładuje się produkty przeznaczone do przetransportowania do klienta. Zwykle umiejscawia się je w pobliżu doków przeładunkowych, dzięki czemu skraca się droga z ciężarówki do strefy przyjęcia lub wysyłki. W strefie znajdują się elementy wyposażenia takie jak rampy, platformy podnośnikowe czy inne przyrządy ułatwiające rozładunek. Czasami zdarza się, że strefy załadunku i rozładunku są rozdzielone – zwłaszcza w większych obiektach, gdzie ma miejsce duża rotacja towaru. Często strefy te znajdują się też całkowicie poza magazynem. Przy organizowaniu strefy załadunku i rozładunku warto zadbać o czytelne i zrozumiałe oznaczenia organizacyjne i ostrzegawcze, jest to bowiem miejsce, w którym mogą przebywać osoby nie będące pracownikami magazynu (kierowcy, kurierzy).
Strefa przyjęć
Tutaj realizowane są procesy przyjęcia towaru, kontroli jakości, sortowania zamówień, etykietowania produktów, wyznaczania położenia w strefie składowania i ewentualnego podziału na mniejsze jednostki. Zwykle ta część magazynu jest odseparowana od innych stref, jednak powinna znajdować się blisko strefy rozładunkowej. Przejrzystość i uporządkowanie tej strefy, która odpowiada za sprawny przebieg wszystkich pozostałych procesów magazynowych, ma kluczowe znaczenie. Postępująca automatyzacja prac magazynowych w strefie przyjęć poprawia jakość pracy i przyspiesza tempo realizacji zamówień.
Strefa składowania
Serce każdego magazynu (a w zasadzie magazyn per se), gdzie przechowywany jest towar. Rozmiar i budowa strefy składowania wynikają z rodzaju magazynowanych produktów, ich wskaźnika rotacji, dostępnych rozwiązań technologicznych (typ i wysokość regałów, maszyny, systemy automatyczne), sposobu składowania (na posadzce, regałach, stojakach etc.) oraz wielu innych czynników. Sposoby magazynowania mogą różnić się między sobą, wykorzystując składowanie blokowe jednostek magazynowych (np. palet, skrzyń lub kartonów) układanych bezpośrednio jedna na drugiej, lub składowanie na regałach różnych typów. Sprawny przebieg procesów zapewnia stosowanie środków transportu wewnętrznego, takich jak wózki widłowe, dźwigi i suwnice). Do obsługi niektórych systemów składowania wykorzystuje się automatyczne przenośniki do transportu szczególnie dużych lub ciężkich jednostek magazynowych; dzięki ich powiązaniu można zapewnić wysoki stopień automatyzacji w strefach przyjęcia i wydania towarów.
Strefa kompletacji
Jedyna strefa, która nie jest niezbędna w każdym magazynie, bowiem jej zadaniem jest sortowanie i łączenie różnych jednostek magazynowych wymagających przyporządkowania do innych zebranych artykułów (pod kątem indywidualnego zamówienia, miejsca wysyłki itp.). Nie znajdziemy jej w magazynach gromadzących duże ilości homogenicznego towaru lub takich, w których ładunki są przyjmowane i wydawane w takiej samej konfiguracji. Jest za to często obecna w magazynach obsługujących niewielkich dystrybutorów lub klientów detalicznych, których zamówienia są przeważnie zróżnicowane i złożone z wielu różnych produktów. Częstym powodem wydzielenia tego obszaru jest automatyzacja zachodzącego w nim procesu.
Strefa wysyłki (wydań)
W tej strefie skompletowane zamówienia są pakowane, oznaczane oraz wydawane do dalszego transportu, już bezpośrednio do klienta. Sprawne funkcjonowanie tej strefy jest związane między innymi z zapewnieniem pracownikom odpowiedniego sprzętu ułatwiającego pakowanie i etykietowanie ładunku, a także skoordynowaniem przepływu towarów między tą strefą a strefami kompletacji i załadunku. Dla zachowania porządku i zapewnienia poprawnego funkcjonowania warto oddzielić ją od innych stref.
Podsumowanie
Logistyka stref magazynowych stanowi klucz do sprawnej realizacji zamówień. Odpowiednio zaplanowana przestrzeń pozwala dobrze wykorzystać metraż magazynu, wyklucza również czaso- i zasobochłonny transport towarów przez halę do miejsca przeznaczenia. Wśród zalet podziału magazynu na strefy można wymienić m.in. optymalne wykorzystanie dostępnej przestrzeni magazynowej; łatwy dostęp do wszystkich składowanych towarów; zapewnienie możliwie najwyższego wskaźnika rotacji; ograniczenie do minimum konieczności przechowywania produktów; wysoki stopień elastyczności w rozkładzie towarów w magazynie; prosta i wydajna kontrola ilości i rodzaju przechowywanych towarów; zagwarantowanie bezpieczeństwa i komfortu pracy zarówno osobom zatrudnionym, jak i gościom (np. dostawcom i odbiorcom towaru); skrócenie do minimum tras pokonywanych przez pracowników przy wykonywaniu standardowych zadań.
Autor wpisu:
