Logistyka części zamiennych w przemyśle samochodowym
Celem logistyki w motoryzacji i automotive (gdzie pierwsza oznacza producentów pojazdów, zaś druga firmy zajmujące się projektowaniem, produkowaniem, dostarczaniem i sprzedażą części do nich) jest optymalizacja kosztów, usług i zapasów, z jednoczesną maksymalizacją dostępności i niezawodności. To trudne wyzwanie, ponieważ pod względem skali wyzwań logistycznych branża należy do absolutnej czołówki sektorów produkcyjnych i z tego powodu bywa nazywana najważniejszą branżą logistyki.
Przy gigantycznej konkurencji na rynku samochodowym – mówimy tu o kilkudziesięciu światowych markach (choć w warunkach globalizacji zarządzanych przez kilkanaście międzynarodowych grup), z których każda oferuje co najmniej kilkanaście modeli samochodów w wielu wersjach nadwozia i wyposażenia – firmy zajmujące się logistyką dostaw muszą radzić sobie z płynną obsługą zamówień na tysiące elementów, zarówno tych szybko zbywalnych, jak również rzadko stosowanych. Skalę komplikacji zwiększa fakt, że części dostarczają dostawcy z różnych gałęzi gospodarki: przemysłu maszynowego, chemicznego czy elektrycznego, i że większość z nich to firmy współpracujące z producentami, nie będące OEM (Original Equipment Manufacturer), a zatem działające poza ich systemami logistycznymi. Sprawienie, by ten skomplikowany organizm działał jak jedna całość, w procesie opartym o ściśle rozplanowany harmonogram, stanowi wyzwanie dla operatorów logistycznych. Ułatwieniem jest dla nich stosowanie dedykowanej technologii magazynowej, której istotnym elementem są pojemniki do przechowywania i transportu ogromnej liczby różnych części.
Organizacja to podstawa
Sprawna logistyka magazynowa jest niezbędna zarówno w przypadku dostaw części i modułów od zewnętrznych dostawców do fabryk zajmujących się produkcją pojazdów, jak również części zamiennych do sklepów i dilerów, którzy kontrolują posprzedażną obsługę klientów.
W tym pierwszym przypadku produkcja często odbywa się w strategii Build-to-Order, czyli produkcji na zamówienie, wymagającej szczególnie bliskiej współpracy producentów aut, którzy we własnym zakresie produkują ok. 20% elementów pojazdów, głównie konstrukcyjnych, z wieloma zewnętrznymi dostawcami pozostałych części. Aby zapewnić elastyczność dostaw coraz częściej stosuje się lokowanie OEM i głównych dostawców blisko siebie, w parkach dostawców lub innych analogicznych obiektach, np. centrach logistycznych, umiejscowionych w pobliżu zakładów montażowych samochodów. Ma to wiele zalet: zwiększa stopień transparentności i usprawnia procesy zaopatrzenia, skraca czasy dostaw i czasy reakcji na zamówienie, podnosi stopień integracji kooperantów i gwarantuje lepszy przepływ informacji między nimi, a także ograniczaja ryzyko przerwania dostaw, co przy wysokości kosztów związanych z zatrzymaniem linii produkcyjnej posiada fundamentalne znaczenie. Co istotne, pozwala również uprościć procesy logistyczne i umożliwia korzystanie ze wspólnej bazy magazynowej.
Drugi przypadek jest jeszcze bardziej skomplikowany, nie oznacza bowiem dostaw do klientów gotowych aut, ale poszczególnych części zamiennych. Dlatego dla usprawnienia procesów stosuje się tu podział na kilka poziomów logistyki: od centralnego, przez regionalny, po poziom dilerów. Pozwala to dostosowywać szybkość reakcji do potrzeb klientów oraz optymalizować działalność magazynów. W takim układzie części wolno rotujące (wolno zbywalne) są przechowywane centralnie – często w tanich magazynach zewnętrznych, które w razie potrzeby dostarczają je do magazynu centralnego - podczas gdy części generujące stały, regularny popyt są magazynowane lokalnie, blisko miejsca zapotrzebowania. Zapasy firmy również zarządzane są centralnie, z pomocą technologii IT; uzyskanie przejrzystego wglądu w inwentarz w całym łańcuchu logistyki części zamiennych wymaga, by wszystkie zasoby, od magazynu centralnego i regionalnego do magazynu dealera, były połączone i wizualizowane przy wykorzystaniu technologii informatycznej. Jest to tym ważniejsze, że część elementów elektronicznych ma określoną datę ważności, którą należy uwzględnić w procesie przechowywania i procesach logistycznych.
Technologia magazynowania w logistyce części zamiennych
Nie mniej skomplikowana od logistyki dostaw części motoryzacyjnych jest logistyka ich magazynowania. Na każdy pojazd składa się duża liczba części różnej wielkości: od dużych elementów silnika i karoserii, przez opony i szyby, po małe śrubki albo elektroniczne podzespoły. Każdy z tych towarów wymaga odpowiedniej techniki przechowywania, dlatego magazyn części samochodowych musi mieć przejrzysty i funkcjonalny układ i umożliwiać sprawny dostęp do najmniejszych elementów. Można to osiągnąć na drodze łączenia różnych rozwiązań w ramach jednego magazynu: zarówno automatycznych magazynów drobnicowych (AKL) dla pozycji szybko zbywalnych, systemów wielokondygnacyjnych (MGA) dla elementów wolno zbywalnych oraz magazynów palet. Z uwagi na charakter tego typu działalności (operowanie zarówno małymi - drobnicowymi - elementami, jak i dużymi częściami zamiennymi) magazyny branży automotive bardzo często wykorzystują wiele procesów. Przy obsłudze części szybkozbywalnych sprawdzą się automatyczne systemy składowania, podczas gdy w przypadku części o ograniczonym popycie w wielu przypadkach wystarczy obsługa manualna. Dodatkowo magazyny pracujące dla motoryzacji muszą gwarantować bezpieczne warunki przechowywania beczek do przechowywania olejów, płynów hamulcowych i innych substancji niebezpiecznych.
Odpowiednie magazynowanie i składowanie towarów w regałach paletowych wymaga stosowania odpowiednich pojemników do przechowywania. Towary wielkogabarytowe wymagają zastosowania tzw. roll containers, tj. wózków kołowych obudowanych z każdej strony kratą. Natomiast dla drobnicy trzeba wybrać konkretny rodzaj opakowania. Świetnie sprawdzają się tu pojemniki wielokrotnego użytku z tworzyw sztucznych lub metalu.
W logistyce części zamiennych często przydatne są również pojemniki z tworzywa sztucznego wielokrotnego użytku, pozwalające na redukcję pojemności (pojemniki obrotowe, pojemniki ustawiane w stosy lub pojemniki składane). Wykorzystywane są do transportu z magazynu centralnego do lokalnych centrów dystrybucji lub bezpośrednio do dealerów samochodowych, a następnie z powrotem do magazynu centralnego.
Autor wpisu:
