Optymalne planowanie urządzeń do składowania, czyli jak zrobić to dobrze?
Strefa składowania jest jedną z czterech podstawowych stref w magazynie – obok strefy przyjęć, kompletacji i wydań. To tutaj przechowywane są produkty przed ich przygotowaniem do przekazania odbiorcy. Odpowiednie planowanie i wyposażenie strefy składowania ma kluczowy wpływ na funkcjonalność obiektu magazynowego: na możliwość przechowywania wymaganej ilości zapasów, odpowiednie zabezpieczenie produktów oraz ich sprawną obsługę.
Proces składowania w magazynie rozpoczyna się od przekazania produktów do dedykowanej strefy i ich rozmieszczenia w określonych miejscach. Jednostki ładunkowe są umieszczane zazwyczaj w systemie regałowym lub sztaplowane na posadzce. Produkty pozostają w określonym miejscu do momentu jego pobrania w celu kompletacji. Składowanie nie byłoby możliwe bez odpowiednich urządzeń. Pamiętajmy, że nawet najlepiej wyposażony magazyn obsługiwany przez profesjonalistów nie zostanie wykorzystany w optymalny sposób, jeśli zabraknie właściwych metod składowania i narzędzi – takich jak regały i szafy oraz pojemniki i palety - wykorzystywanych w tym procesie.
Wybór wyposażenia strefy składowania
Wybór optymalnej metody oraz odpowiednich urządzeń do składowania to wieloetapowy proces, w którym liczy się wiele czynników, m.in. rodzaj, ilość i cechy składowanego towaru oraz termin jego przechowywania; rodzaj opakowań, w których został umieszczony; rotacja towarów; infrastruktura i wyposażenie magazynu; przepisy przechowywania i BHP; a także optymalne z punktu widzenia zarządcy magazynu koszty. Do grupy urządzeń do składowania należą m.in. regały magazynowe, wieszaki, stojaki, jak również pojemniki i palety. Czynnikiem determinującym wybór konkretnych urządzeń jest specyfika konkretnego procesu intralogistycznego.
W przypadku magazynów przechowujących mało zróżnicowane produkty w dużych ilościach, w których rotowanie artykułów jest mocno ograniczone, preferowane będą stacjonarne urządzenia do składowania, których nie trzeba przenosić po zainstalowaniu i które pozostają na stałe wbudowane w jednostkę przestrzeni magazynowej. W magazynach dystrybucyjnych przeznaczonych do składowania dużej ilości zróżnicowanych produktów, w których odbywa się regularny przepływ towarów, warto postawić na regały paletowe rzędowe i wózki widłowe wysokiego składowania. Z kolei w magazynach, w których sezonowo pojawia się duża ilość jednorodnych produktów, a przepływ materiałów musi zaspokoić oczekiwania dynamicznej produkcji i dystrybucji, wybór powinien paść na rozwiązanie automatyczne z regałami satelitarnymi i układem przenośników odpowiadającym za zadania transportowe. Wreszcie w magazynach, w których z uwagi na dużą rotację towarów wymagane jest częste wprowadzanie zmian w rozkładzie wnętrza, można zainwestować w tzw. niezwiązane urządzenia do składowania, których konstrukcja umożliwia przenoszenie z miejsca na miejsce – wśród nich regały karuzelowe lub regały jezdne.
Inną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, są warunki przestrzenne i konstrukcyjne magazynu oraz dostępność miejsca (zarówno na towar, jak i urządzenia do składowania), typ, ciężar i wielkość przechowywanych towarów (bowiem zadecydują one o doborze odpowiednich pojemników, takich jak kontenery, beczki, wanny, palety lub skrzynie) oraz konstrukcja regałów, sposoby dostawy i odbioru towarów (co pozwala określić wysokość składowania i szerokość dróg dojazdowych, a zatem odpowiednio dobrać wózki jezdne), wreszcie koszt urządzeń do składowania.
Składowanie dynamiczne i statyczne
Systemy magazynowe można podzielić na kategorie według różnych czynników. W przypadku systemów składowania jednym z kryteriów podziału jest metoda składowania: statyczna lub dynamiczna. Dynamiczny system składowania pozwala na szybkie przemieszczanie się towarów i ułatwia działanie w systemie FIFO (First In, First Out). W takim przypadku wykorzystuje się np. regały przepływowe, gdzie poprzez zastosowanie rolek transportowych zamontowanych w tunelach regałowych przemieszczanie towarów w głąb systemu regałowego odbywa się pod wpływem siły grawitacji. W przypadku statycznego systemu składowania dany towar przynależy do zdefiniowanego miejsca w magazynie. To metoda szczególnie popularna w przypadku obiektów ze stałą listą asortymentową. Każdy z wymienionych opiera się na wykorzystaniu różnych typów regałów.
Składowanie w rzędach lub w blokach
Kryterium rozmieszczenia ładunków w strefie składowania pozwala wyróżnić dwie metody: składowanie rzędowe oraz składowanie blokowe. Wybór jest uzależniony od rotacji i specyfiki produktu, użytych rozwiązań technologicznych oraz typu nośnika.
Czym jest składowanie rzędowe?
Składowanie rzędowe jest szczególnie popularne w magazynach, w których składuje się znaczną ilość SKU – przy relatywnie małej ilości pojedynczego indeksu. Składowaną jednostkę magazynową lokuje się w rzędach regałów – zazwyczaj ułożonych względem siebie równolegle. Do każdej składowanej jednostki powinien zostać zapewniony swobodny dostęp. W przypadku tej metody zwykle stosuje się regały paletowe rzędowe – prostą konstrukcję ramową, w której jednostkę magazynową odkładamy do tzw. gniazda. Modułowa budowa daje możliwość projektowania rzędów o nieskończonej długości, a wysokość regału jest ograniczona przede wszystkim zasięgiem urządzenia operacyjnego. Nowoczesne technologie oraz rosnące wymagania wobec łańcucha dostaw, gdzie powierzchnia magazynowa jest na wagę złota, doprowadziły do rozwoju systemów regałów wysokiego składowania.
Czym jest składowanie blokowe?
Składowanie blokowe cieszy się największą popularnością w magazynach, w których składuje się niewielką ilość SKU – przy relatywnie dużych ilościach pojedynczego indeksu. Jednostki magazynowe są układane jedna przy drugiej – stosuje się sztaplowanie w stosy na podłodze obiektu oraz specjalne regały dedykowane do tego typu składowania. Do jednostki składowanej w środku bloku dostęp możliwy jest dopiero po usunięciu innych jednostek – składowanie blokowe wymusza zarządzanie polityką rotacji zapasów według zasady LIFO (Last In, First Out).
Najpopularniejsze regały magazynowe do składowania blokowego to regały wjezdne (wózek widłowy wjeżdża wraz z ładunkiem w głąb systemu regałowego, paleta jest odkładana na szynach nośnych), regały przepływowe (palety spoczywają na rolkach, a ich transport w głąb systemu regałowego odbywa się przy udziale siły grawitacji), regały satelitarne (gdzie za transport palet w głąb systemu regałowego odpowiada zdalnie sterowana platforma samojezdna poruszająca się automatycznie po szynach nośnych).
Składowanie tradycyjne i nowoczesne
Dodatkowo metody zarządzania magazynem można podzielić na tradycyjne i nowoczesne. W pierwszym przypadku systemy składowania nie wykorzystują zaawansowanych systemów informatycznych, a jedynym przejawem automatyzacji bywa wykorzystanie urządzeń takich jak wózki widłowe czy podnośniki. Stopień skomplikowania procesów magazynowych sprawia jednak, że dzisiaj dominują nowoczesne systemy magazynowania, które charakteryzują się przede wszystkim wykorzystaniem zaawansowanych technologii. Kluczowym elementem jest tutaj wdrożenie systemu WMS (Warehouse Management System), który zdecydowanie ułatwia zarządzanie magazynem, stymulując efektywność i pomagając ograniczać koszty.
Podsumowanie
Wybór odpowiedniej techniki magazynowania to istotna decyzja, która ma duży wpływ na sprawne funkcjonowanie całego obiektu. Dlatego warto jest zaplanować ten aspekt już na etapie projektowania lub modernizacji magazynu, by uwzględnić wszystkie czynniki mogące rzutować na podjęcie właściwej decyzji i realizację jej założeń.
Autor wpisu:
