Podstawowe zasady transportu warzyw i owoców
Świeże warzywa i owoce charakteryzują się tzw. niską podatnością transportową – oznacza to, że są wyjątkowo wrażliwe na warunki otoczenia takie jak niska/wysoka temperatura, wilgoć i tlen; że źle znoszą zbyt długi czas przewozu i łatwo ulegają uszkodzeniom, gdy ich spedycja odbywa się w nieodpowiednich warunkach.
Mimo to każdego dnia docierają bezpiecznie do odbiorców, pokonując nierzadko dziesiątki lub setki kilometrów. Jest to możliwe dzięki zachowaniu określonych zasad i przepisów w transporcie, do których należy zaliczyć również wybór odpowiednich pojemników z tworzyw sztucznych.
Zasada 1 - zachowaj świeżość
Logistyka transportu świeżych produktów jest bardzo złożona i wszystkie ogniwa łańcucha dostaw muszą optymalnie współpracować ze sobą, jeśli owoce i warzywa mają dotrzeć do konsumentów w idealnym stanie. Tutaj zasadniczą rolę odgrywają trzy czynniki o kluczowym znaczeniu: utrzymanie podczas transportu odpowiedniej temperatury, wilgotności powietrza oraz poziomu etylenu. W przypadku większości świeżych warzyw i owoców temperatura w transporcie powinna oscylować w pobliżu 0ºC (zbyt niska może spowodować ich przemrożenie) i być utrzymywana na stałym poziomie (jej skoki negatywnie wpływają na strukturę fizyczną i biochemiczną produktów).
Drugim ważnym czynnikiem jest utrzymanie właściwej wilgotności względnej powietrza. Dla wielu warzyw i roślin optymalna wynosi 90-95%, jednak np. warzywa zielone lubią niemal 100% wilgotność, a cebule, dynie czy czosnek ok. 70% (te drugie w warunkach zbyt dużej wilgotności mogą zacząć kiełkować lub pleśnieć); dobrze więc w ramach jednego transportu przewozić produkty o zbliżonym zapotrzebowaniu na wilgoć. Trzecia kwestia to poziom etylenu. Ten roślinny hormon przyspiesza procesy dojrzewania świeżych warzyw i owoców. Umieszczenie w jednym transporcie produktów emitujących go w dużych ilościach (takich jak banany) z wrażliwymi na jego obecność sprawia, że te drugie tracą świeżość i zbyt szybko żółkną (np. ogórki) lub miękną (np. ziemniaki).
Zasada 2 - zadbaj o bezpieczny transport
Jak widać na powyższych przykładach, zasady utrzymywania świeżości i bezpieczeństwa warzyw i owoców w transporcie mogą różnić się w zależności od rodzaju produktów; z tego powodu niezwykle ważna jest optymalizacja warunków wysyłki dzięki odpowiedniej komunikacji i planowaniu logistycznemu. Procedury dotyczące przewożenia warzyw i owoców są obwarowane licznymi przepisami prawnymi. Podmiotem odpowiedzialnym za warunki transportu oraz ewentualne zaniedbania jest przewoźnik, który musi również zadbać, by jego personel posiadał odpowiednie przeszkolenie w kwestii zasad przestrzegania higieny oraz spełniał wymagania zdrowotne oczekiwane od osób mających kontakt z żywnością.
Przewóz świeżych owoców i warzyw musi odbywać się w przystosowanych do tego pojazdach, których warunki techniczne umożliwiają zachowanie właściwej temperatury. Muszą być one także czyste, zapewniać właściwe zabezpieczenie produktów przed wpływem czynników atmosferycznych oraz przed zanieczyszczeniami. Przestrzeń ładunkowa musi być szczelna, a jej podłoga wykonana z antypoślizgowego i wodoopornego tworzywa tworzywa, wodoodpornego. Korzystne jest także, by komora przeznaczona na świeże produkty nie miała połączenia z kabiną kierowcy.
Zasada 3 - wybierz odpowiednie skrzynki na warzywa i owoce
Aby utrzymać niską temperaturę produktów chłodniczych w komorze chłodniczej warto owoce i warzywa składować w specjalnych wentylowanych (perforowanych) pojemnikach i skrzyniopaletach, które zapewnią właściwą cyrkulację powietrza i utrzymają świeżość produktów przez dłuższy czas. Dla zachowania higieny przechowywania żywności konieczne jest również zapewnienie najwyższych standardów czystości; dlatego przy wyborze pojemników należy zwrócić uwagę, czy nadają się do mycia – najlepiej w automatycznych systemach myjących.
Optymalne pojemniki powinny być wykonane z lekkiego, ale trwałego materiału ułatwiającego ręczne przenoszenie, który nie poddaje się wahaniom temperatur – to oczywisty wymóg w sytuacji, gdy transport odbywa się w warunkach chłodniczych. Dobrze, jeśli skrzynki na warzywa i owoce są kompatybilne ze sobą i odporne na obciążenia, co umożliwia ich bezpieczne sztaplowanie (ustawianie w stosy) i w efekcie oszczędzanie przestrzeni ładunkowej. Szukając odpowiedniego rozwiązania warto również rozważyć możliwości zapewniane przez używanie składanych skrzynek transportowych, zaprojektowanych specjalnie z myślą o zwrotnych logistykach świeżych produktów; dzięki zmniejszeniu objętości w stanie pustym ułatwiają magazynowanie i transport powrotny.
Zasada 4 - spełnij wszystkie regulacje prawne dot. transportu
Dzięki zastosowaniu różnego rodzaju wyposażenia chłodniczego świeże owoce i warzywa, utrzymywane w warunkach obniżonej temperatury, mogą być transportowane w łańcuchu chłodniczym nawet na duże odległości lądem, morzem i w powietrzu. Warunki termiczne, w jakich przetrzymywane są na każdym etapie swojej drogi (od producenta do konsumenta), muszą być zgodne z obowiązującymi w Polsce i krajach UE przepisami prawa żywnościowego, w tym m.in. rozporządzeniem WE nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającym ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego oraz procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, a także rozporządzeniem nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie higieny środków spożywczych. Podano tam wiele informacji dotyczących sposobu przechowywania i transportu produktów spożywczych w bezpieczny sposób.
Autor wpisu:
Spis treści
Bekuplast poleca ażurowe skrzynki na owoce i warzywa